Về cơ bản, các hệ thống phi tập trung buộc người dùng phải cam kết là họ sử dụng đúng loại tiền điện tử, đúng chain, đúng dApp thì mới sử dụng được các tính năng bảo vệ quyền riêng tư.
Khi hoạt động, cấu trúc phân tầng này sẽ khiến cho khả năng mở rộng và phát triển của các giải pháp bảo vệ quyền riêng tư bị giới hạn. Namada sẽ giải quyết vấn đề này bằng cách giới thiệu khái niệm “modular privacy” (quyền riêng tư theo mô-đun), một phiên bản tái cấu hình siêu táo bạo nhằm tăng khả năng áp dụng tính năng về quyền riêng tư trên khắp các hệ thống phi tập trung.
Tóm tắt cấu trúc của Namada
Giao thức Namada vận hành như một giải pháp Layer 1 bao gồm nhiều thành phần, tuy nhiên, có hai tính năng đặt nền tảng cho modular privacy: Unified Shielded Set (USS) và Shielded Actions (SA). Không chỉ đơn giản là những nâng cấp tăng quyền riêng tư, các yếu tố này đại diện cho việc triển khai quyền riêng tư theo cách nó nên có khắp interchain và những domain được mã hoá rộng hơn.
Namada’s Unified Shielded Set (USS) – Bộ bảo mật dữ liệu thống nhất của Namada
Trong khái niệm về quyền riêng tư truyền thống, các shielded set (bộ bảo mật dữ liệu) thường chỉ được áp dụng cho từng tài sản cụ thể, được chứng minh bởi cấu trúc Sapling của Zcash, thứ vốn chỉ hỗ trợ được ZEC. Khi shielded set riêng của một tài sản cá nhân càng lớn thì độ bảo mật người dùng càng cao, nhưng sự phân tán quyền riêng tư của một tập hợp các tài sản đơn lẻ ở một mức nào đó sẽ làm giảm mức độ hiệu quả của các cam kết bảo mật đối với loại tài sản có khối lượng giao dịch thấp như NFT, lý do là vì đầu vào và đầu ra bị giới hạn.
Namada bứt phá giới hạn này với Multi-Asset Shielded Pool (MASP) – Bộ bảo mật dữ liệu đa tài sản, một dạng công nghệ Sapling cải tiến của Zcash. Nhờ có MASP, USS đã ra đời. USS là một bộ bảo mật dữ liệu thống nhất không phụ thuộc tài sản (asset-agnostic unified shielded set) chứa đựng nhiều loại tài sản. Người dùng có thể áp dụng quyền riêng tư lên tài sản từ các chain mở như Cosmos Hub, Osmosis, Stargaze hoặc Noble.
Mô hình 1: Bảo mật khi chuyển đổi token giữa các chain thông qua giao thức IBC – thứ vốn có tính minh bạch
Để tối ưu trải nghiệm người dùng, đặc biệt là đối với những người tham gia thông qua Cosmos và IBC, Namada đã phát triển một tiện ích mở rộng (browser extension) và giao diện web (web interface). Hai platform này hoàn toàn tương thích với quản lý key của ví Keplr và có các chức năng đặc thù của Namada.
Vì vậy, USS mang đến cho tất cả các token IBC độ bảo mật giống với Zcash. Hơn nữa, không giống như các kiểu bảo mật khoá token truyền thống, USS cho phép giao dịch token một cách linh hoạt gói gọn trong shielded set.
Để góp phần xây dựng shielded set và tăng cường tính riêng tư cho người dùng, USS tích hợp cả tính năng thưởng reward cho shielded set (shielded set reward feature), một tính năng độc nhất vô vị của mạch MASP/CC. Quyền quản trị Namada quyết định token nào đủ điều kiện nhận reward và mục tiêu khối lượng giao dịch của nó.
Shielded Actions (SA) – Các thao tác ẩn danh
Nền tảng thứ hai của modular privacy trong Namada là Shielded Actions (SA) – Các thao tác ẩn danh. Tính năng này không chỉ cho phép người dùng thực hiện giao dịch mà còn cho phép thực hiện các thao tác chi tiết và phức tạp trên nhiều blockchain, app-chain, dApp – điều này duy trì lớp bảo mật thông qua USS. Mục đích là để mang đến cho người dùng khả năng thực hiện nhiều thứ hơn những gì Namada đang cung cấp thông qua một giao diện thống nhất bảo vệ quyền riêng tư.
SA được thiết kế tỉ mỉ để cung cấp một lớp tự động hoá mới trong giao diện người dùng. Tính năng này cho phép người dùng thực hiện nhiều tương tác song song, giúp giảm đáng kể sự phức tạp cho người dùng cuối. Thiết kế này tim ra sự cộng hưởng với những đổi mới xung quanh các tài khoản liên chuỗi (Interchain Accounts – ICS-27) trong phạm vi IBC và Cosmos.
Mô hình 2: Tương tác bật chế độ bảo mật bằng USS và SA của Namada trên các chain có tính chất minh bạch
Điểm xuất phát của tất cả các thao tác ẩn dành này (shielded action) là từ trong USS. Điều này đảm bảo danh tính của người dùng được bảo mật, khiến cho người ngoài khó lòng xác định được nguồn của thao tác đó. Họ chỉ có thể biết rằng thao tác đó được bắt đầu từ Namada USS. Nguyên tắc chung được thể hiện rõ: USS càng lớn, cơ chế bảo mật càng mạnh.
Để tương tác với ứng dụng trên các chain khác, người dùng không chỉ đơn giản là ký xác nhận giao dịch, thay vào đó, họ ký một chuỗi các hướng dẫn từ Namada. Việc này mở ra một loạt các ứng dụng khác, ví dụ như:
- Shielded Staking (Staking bảo mật) trên Cosmos: User mở khoá bảo mật ATOM, chuyển chúng sang Cosmos Hub, và đem chúng đi stake.
- Shielded Swaps (Swap token bảo mật) trên Osmosis: SA cho phép người dùng mở khoá bảo mật token OSMO, chuyển chúng sang Osmosis, swap chúng ra ATOM, sau đó chuyển số ATOM vừa nhận sang Cosmos Hub, cuối cùng thì trả lại chúng cho Namada để khoá lại. Chỉ mất vài giây để hoàn thành một thao thác.
- Shielded Data Publication (Công bố dữ liệu bảo mật) trên Celestia: Người dùng có thể mở khoá bảo mật token TIA, chuyển TIA và dữ liệu cụ thể đến Celestia, nơi để dữ liệu được public và chi phí được xử lý, tất cả đều được bảo mật.
- v..v….
Không chỉ trong giao dịch chuyển đổi, SA còn tận dụng IBC trong nhiều tương tác khác và các tương tác trên IBC thì bắt buộc phải minh bạch (nó tiết lộ biểu đồ giao dịch). Để đạt được quyền riêng tư tối đa trên Cosmos và IBC, tốt nhất là ta nên bảo mật tài sản của mình trong USS (trừ phi có một thao tác nào đó cần đến chúng) và phòng tránh việc rò rỉ thông tin về số lượng dữ liệu hay tài sản được truyền qua IBC
SA chính là chìa khoá cho modular privacy, bởi vì nó cho phép người dùng tiếp tục tương tác với các token, app hay chain mà họ đang sử dụng một cách riêng tư mà không cần phải yêu cầu chain hay ứng dụng thực hiện bất kì thay đổi nào.
Lời kết
Nói tóm lại, modular privacy của Namada không bị ràng buộc bởi Cosmos và các hệ sinh thái Interchain. Giao thức được thiết kế để mở rộng, sẵn sàng được tích hợp trên đa dạng domain blockchain mà không gây trở ngại gì.
Việc triển khai trustless bridge hai chiều Ethereum là một bằng chứng thép cho tính thích nghi cao và tạo điều kiện cho modular privacy của Namada mở rộng ra thêm nhiều token và dApp khác ngoài hệ sinh thái cơ bản của Namada.
Khi công nghệ blockchain đủ vững chắc, nhu cầu tương tác mạnh mẽ, có khả năng mở rộng kỹ thuật và bảo mật sẽ càng cấp bách. Namada không chỉ đáp ứng nhu cầu này trong tương lai mà còn giúp xây dựng nó.
__________________________________________________________________________________________
🛠️ Tham gia cùng chúng tôi
Namada gửi lời mời cởi mở tới những người có chung tầm nhìn này để trở thành một phần của Community Builder
Tham gia vào group Telegram Namada Việt Nam chúng tôi để thảo luận về Namada cũng như cập nhật các thông tin mới nhất từ dự án tại X Namada Việt Nam
Để thực sự hiểu được chiều rộng và chiều sâu của hệ sinh thái Namada, bạn phải tham gia vào cộng đồng sôi động của nó.
Tăng cường môi trường phi tập trung của Namada bằng cách trở thành nhà điều hành nút. Việc bạn tham gia chạy nút đầy đủ sẽ tăng thêm khả năng phục hồi của mạng.
Với tư cách là người xác nhận, bạn trở thành người tham gia quan trọng, chịu trách nhiệm bỏ phiếu về chuyển đổi trạng thái và đề xuất các khối mới, củng cố tính toàn vẹn và bảo mật của mạng Namada.
Khám phá kiến trúc và khả năng của Namada bằng cách thiết lập mạng cục bộ. Hãy thử nghiệm, đổi mới và hiểu biết.
__________________________________________________________________________________________
Namada là một giao thức blockchain Proof of stake Layer 1, mang đến quyền riêng tư trên đa chain và không phụ thuộc vào tài sản. Tối ưu hoá tính năng công nghệ vượt trội zk-SNARKs, Namada tạo điều kiện cho các giao dịch không thể phân biệt với nhiều loại tài sản khác nhau trong mạch Multi-Asser Shielded Pool (MASP) – Bộ bảo mật dữ liệu đa tài sản. Được phát triển bởi Heliax trong hệ sinh thái Anoma, Namada hướng đến một tương lai nơi quyền riêng tư kỹ thuật số được phổ biến rộng rãi chứ không còn là một ngoại lệ.